Luchtdrogen
Lang geleden, toen de mens nieuwe landen ontdekte, kwam er één belangrijke vraag op: hoe zorgen we ervoor dat al deze verse, exotische vruchten niet meteen na het plukken bederven?
Waarschijnlijk was het onze collega Toeval die te hulp schoot en een van onze voorouders vergat op een dag een paar bessen in de zon – om dagen of weken later te ontdekken dat ze, hoewel ze er misschien anders uitzagen, nog steeds even lekker waren als voorheen. Zo werd luchtdrogen geboren.
Hoe werkt luchtdrogen precies?
De naam is een beetje misleidend. Bij luchtdrogen denken we vaak aan wind, maar wind speelt maar een kleine rol. Warmte, bijvoorbeeld van de zon, is veel belangrijker. Daarom wordt het ook wel 'zonnedrogen' genoemd.
Het principe is simpel: voedsel bederft omdat het water bevat. Waar water is, is leven – en dus bacteriën die het laten rotten. Maar wat gebeurt er als warmte en water samenkomen? Juist: het verdampt. Hoe warmer, hoe sneller. Net zoals bij het föhnen van je haar. Zo kan fruit tot wel 80% van zijn water verliezen en maandenlang houdbaar blijven.
Tegenwoordig worden er vooral twee methoden gebruikt voor het luchtdrogen van voedsel:
1. Drogen in de zon
Het drogen in de zon werkt eigenlijk precies zoals je je het voorstelt: voedsel wordt meerdere dagen in de zon uitgespreid. Je hoeft het alleen zo nu en dan om te draaien, zodat het gelijkmatig droogt. De natuur doet de rest.
Wil je dit zelf thuis uitproberen? Leg dan in de zomer gewoon een appel op de vensterbank (eerst wassen, afdrogen en in stukjes snijden, natuurlijk), draai hem regelmatig om – en een paar dagen later heb je een lang houdbare, gedroogde appel.
2. Industrieel luchtdrogen
Bij industrieel drogen komt de warmte niet van de zon, maar wordt kunstmatig gegenereerd in apparaten zoals band- of traydrogers. Dit heeft uiteraard als voordeel dat je ongeacht het weer kunt drogen. Het kan soms zelfs iets warmer worden dan in de zon, maar mag ook niet té warm worden. Daar besteden wij bijzondere aandacht aan.
Hoge temperaturen kunnen niet alleen de smaak vernietigen, maar ook de micronutriënten. De eerste vitamines beginnen af te breken bij temperaturen zo laag als 40 graden. Daarom geven wij er de voorkeur aan om onze luchtgedroogde vruchten langer in de droger te laten staan en het water slechts heel langzaam te verwijderen. Als we ze bij 70 graden door de machine zouden laten lopen, zou het proces uiteraard veel sneller voltooid zijn. Maar ons doel is om het fruit zo lekker en voedzaam mogelijk te maken. Daarom zeggen wij: weinig warmte.
Wat we ook nooit in ons fruit stoppen, zijn additieven. En in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn ze bij luchtdroging niet eens nodig. Want als fruit goed genoeg wordt gedroogd, kunnen zwavel en andere conserveermiddelen volledig worden vermeden. Het enige wat nodig is, is voldoende tijd.
Gedroogd fruit– wat is dat nu eigenlijk?
Je bent waarschijnlijk al eens een kraampje op de markt tegengekomen waar gedroogd fruit werd aangeboden en vraagt je nu af welk droogproces zij gebruiken. Het antwoord is eigenlijk altijd: luchtdrogen. Want 'drogen' is simpelweg een ander woord voor luchtdrogen. Een gedroogde pruim werd luchtgedroogd, een gedroogde appel werd luchtgedroogd en een gedroogde druif (of rozijn)? Klopt, luchtgedroogd.
Trouwens: hoewel je ook luchtgedroogde worst kunt kopen, zoals salami, noemen experts het proces bij vleesproducten 'rijping'.
Waarom luchtdrogen zo goed werkt.
Bij voorzichtig gebruik is luchtdrogen een uitstekende methode voor het conserveren van voedsel. Door het lagere watergehalte blijven de aroma’s behouden of worden zelfs intenser, terwijl de meeste vitamines en andere micronutriënten diep in de vrucht worden opgeslagen.
Het sleutelwoord hier is echter 'voorzichtig'. Als je je fruit in de oven op 120 graden zet, is het snel klaar, maar uiteindelijk krijg je alleen een weinig smaakvol, vitaminearm iets dat maar in de verte op fruit lijkt.
Goed luchtdrogen is daarom tijdrovend en complex. En als je voorzichtig te werk wilt gaan, is het niet geschikt voor alle fruitsoorten. Sommige vruchten geven hun water maar zo langzaam af dat de bacteriën de race tegen het uitdrogen winnen.
Niettemin nemen we voor sommige producten onze toevlucht tot dit proces. De vruchten in onze fruitballetjes zijn bijvoorbeeld allemaal luchtgedroogd, vooral vanwege de consistentie. Want als we het fruit hier zouden vriesdrogen, zouden we geen zachte, maar knapperig balletjes krijgen.
Door de langzame luchtdroging kunnen we het perfecte moment vinden waarop de vruchten lang houdbaar zijn, maar toch zacht genoeg zijn om een stevige massa te vormen waarin de intense smaak van mango, passievrucht, ananas en dergelijke met al zijn voedingsstoffen aanwezig is.
Het laatste wat je nog moet weten.
Nu ben je ook bekend met het luchtdrogen, een eeuwenoud proces dat vandaag de dag grotendeels machinaal wordt uitgevoerd en waarbij vooral veel tijd belangrijk is om al het goede in het fruit te behouden. Natuurlijk zijn onze luchtgedroogde snacks ook maandenlang houdbaar – mits je ze thuis droog bewaart, beschermd tegen licht en lucht.
Benieuwd naar onze andere droogprocessen? Hier lees je meer over vriesdrogen en vacuümdrogen.
Verser dan vers.
buah. puur natuur.

✔ Gerijpt in de zon
✔ Intens van smaak
✔ Bomvol voedingsstoffen
✔ Licht van gewicht
✔ Lang houdbaar