Voor Bijendag op 20 mei nemen we de kleine helpers van de natuur onder de loep. Naast het maken van honing hebben bijen namelijk nog veel meer belangrijke taken. Zonder hen zouden onze fruitsoorten lang niet zo talrijk en divers zijn. Waarom dat zo is, vertelt Michael Gelhaus, bijenexpert en directeur van nearBees – een start-up die hobby-imkers helpt hun honing lokaal te verkopen en zo bijdraagt aan de bescherming van de bij.
Michael, waarom zijn bijen zo belangrijk voor ons milieu? Wat doen de kleine helpers precies naast het produceren van honing?
Zowel honingbijen als wilde bijen zijn onmisbaar voor een gezonde, bloeiende en soortenrijke natuur. Tijdens hun zoektocht naar nectar en stuifmeel bestuiven ze – bijna terloops – duizenden planten. Ongeveer 80 procent van alle inheemse planten is afhankelijk van insecten voor bestuiving.
Hoe minder bijen er zijn, hoe minder planten worden bestoven. Dat betekent minder biodiversiteit, minder leefruimte voor wilde dieren, en uiteindelijk ook schappen vol groente en fruit die leger en saaier worden.
En hoe helpen bijen precies bij de groei van onze vruchten?
Bijen zijn onvervangbaar als het gaat om de bestuiving van groente- en fruitgewassen wereldwijd. Dankzij hun werk – en dat van andere bestuivers – stijgt niet alleen de opbrengst, maar ook de kwaliteit van het fruit. De vruchten worden groter, zwaarder en vaak mooier van vorm. Zonder hun bestuivingskracht zouden producten als gedroogde vruchten, appeltaart of kersenjam nauwelijks meer bestaan.
De bijensterfte is een veelbesproken onderwerp. Wat betekent dat precies, en waarom sterven er zoveel bijen?
De bijensterfte heeft meerdere oorzaken. Een daarvan is de klimaatverandering. Bijen stemmen hun levenscyclus af op temperatuur en seizoenen, maar die raken door de opwarming van de aarde steeds meer uit balans. Zo komt het voor dat bijen in milde winters te vroeg uitvliegen, terwijl er nog geen bloeiende planten zijn om voedsel te vinden.
Daarnaast speelt de landbouw een grote rol. Door grootschalige monoculturen hebben bijen te weinig afwisseling in hun voeding. En door pesticiden en gewasbeschermingsmiddelen worden ze ziek of sterven ze.
Ook de afname van het aantal imkers draagt bij aan het probleem. Honingbijen zijn afhankelijk van verzorging – zonder imkers kunnen ze zich moeilijk verdedigen tegen parasieten en andere bedreigingen.
Wat kunnen wij als mensen doen om de bijen te helpen?
Gelukkig zijn er veel manieren om onze bijen te ondersteunen. De meest directe manier is natuurlijk zelf bijen houden, al is dat maar voor weinig mensen haalbaar.
Daarom is het extra belangrijk om lokale imkers te steunen, bijvoorbeeld door honing uit de buurt te kopen. Zo kunnen zij hun tijdrovende en kostbare werk voortzetten en investeren in gezonde bijenvolken. Want honing kun je importeren, maar bestuiving niet.
Wie een tuin of balkon heeft, kan bovendien veel doen door bijvriendelijke planten te zaaien. Zo ontstaan kleine paradijsjes waar bijen het hele seizoen terechtkunnen voor voedsel.
En wat als je in de stad woont, zonder tuin of balkon?
Ook dan kun je helpen! Door bewust te kiezen voor biologische en lokale producten steun je landbouw die zonder pesticiden werkt en meer variatie in het landschap brengt – iets waar bijen enorm van profiteren. Kortom: elke bewuste aankoop helpt.
Hoe help jij bijen bij nearBees?
Ons doel bij nearBees is om meer bijen een leefgebied te bieden en tegelijkertijd imkers te ondersteunen.
We maken het voor hobby-imkers eenvoudig om hun honing online aan te bieden – in elke gewenste hoeveelheid en tegen een eerlijke prijs. Op onze website kunnen honingliefhebbers gericht zoeken naar honing uit hun eigen buurt, of uit andere regio’s, en rechtstreeks bij de imkers bestellen. Zo blijft de keten kort, transparant en regionaal.
Daarnaast bieden we bijensponsorschappen aan voor zowel particulieren als bedrijven. Daarbij worden nieuwe bijenvolken gecreëerd, imkers financieel ondersteund en kennis over bijen en hun verzorging gedeeld.
Tot slot verkopen we ook bijvriendelijke zaden, waarmee zelfs het kleinste balkon eenvoudig kan worden omgetoverd tot een kleurrijk bloemenbuffet.
Met al onze initiatieven willen we laten zien dat iedereen kan bijdragen aan bijenbescherming. Of je nu een bloembak plant, lokale honing koopt, geld doneert of simpelweg kennis deelt over het belang van bijen – samen kunnen we de bijen ondersteunen. En dat is broodnodig, want de bijen hebben onze hulp nú nodig.
